سیزده بدر؛ جشن طبیعت و سنت ایرانی

اصل و منشأ دقیق سیزده بدر را نمی‌توان به‌طور قطعی مشخص کرد؛ اما این روز در فرهنگ ایرانیان نمادی از آغاز بهار شناخته می‌شود. بااین‌حال سنت سیزده بدر ریشه در آیین‌های باستانی ایرانی، به‌ویژه آیین زرتشتی دارد و به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. این آیین که بخشی از جشن‌های نوروزی است، از زمان هخامنشیان و حتی پیش از آن وجود داشته است. در ایران باستان عدد سیزده را نمادی از نظم کیهانی و چرخه طبیعت می‌دانستند. ایرانیان باستان معتقد بودند که دوازده روز اول سال نماد دوازده ماه سال است و روز سیزدهم، روزی برای پایان این چرخه و آغاز دوره‌ای جدید است.

در دوران پس از اسلام، سیزده بدر همچنان به عنوان سنت ملی و نه مذهبی حفظ شد و تا به امروز به یکی از آیین‌های مهم ایرانی تبدیل شده است. در متون تاریخی مانند شاهنامه فردوسی و آثار مورخانی چون ابوریحان بیرونی، اشاره‌هایی به این روز و اهمیت آن در فرهنگ ایرانی شده است. این سنت در طول تاریخ با تغییرات اندکی همراه بوده؛ اما روح اصلی آن؛ یعنی احترام به طبیعت و شادمانی، همچنان پابرجاست.