آشنایی با دنیای رنگارنگ و شگفت‌انگیز خواص روغن گیاهی

خبر خوشمزه هر هفته در ایمیل شما!
دستور پخت، خواص مواد و ترفندهای خاص


مناسبت‌ها

نوروز، جشنی باستانی و فراتر از آیینی سنتی است و نقطه عطفی در گذر زمان و نمادی از امید، تجدید

خواص مواد غذایی

نوروز، جشنی باستانی و فراتر از آیینی سنتی است و نقطه عطفی در گذر زمان و نمادی از امید، تجدید

در سال‌های اخیر، خواص روغن گیاهی به یکی از موضوعات پرطرفدار و مهم در انتخاب روغن مناسب برای آشپزی، سلامت و رژیم غذایی تبدیل شده است. در قفسه‌های فروشگاه‌ها با تنوع فراوانی از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون، آووکادو، نارگیل، کنجد، کلزا و حتی روغن شاهدانه مواجه هستیم. هر یک از این روغن‌ها با ادعاهای مختلف درباره خواص روغن گیاهی و فواید سلامتی ارائه می‌شوند. اما واقعاً چقدر از این ادعاها صحت دارد؟ و کدام روغن برای چه افرادی و چه شرایطی مناسب‌تر است؟ در این مقاله قصد داریم به صورت کامل و علمی به بررسی خواص روغن گیاهی مختلف و معایب هرکدام بپردازیم تا بتوانید انتخابی آگاهانه‌تر و بهینه‌تر داشته باشید.

با بهترین روغن‌های گیاهی پرمصرف و ترند آشنا شوید

در این بخش، با مهم‌ترین و پرکاربردترین روغن‌های گیاهی آشنا می‌شویم:

 روغن زیتون (Olive Oil):

 روغن زیتون یکی از سالم ‌ترین انواع روغن‌ها می باشد که در آشپزی و سالادها به ‌کار می‌رود. این روغن سرشار از آنتی‌ اکسیدان‌ها و چربی‌های مفید است که به سلامت قلب کمک می‌کند. استفاده منظم از روغن زیتون می‌تواند التهاب را کاهش دهد و پوست را نرم و لطیف نگه دارد. همچنین، طعم خوشایند و بوی مطبوع آن باعث محبوبیت زیادش در فرهنگ‌های مختلف شده است.

  • دسته: روغن استخراجی از میوه
  • منشاء: گیاهی، بومی منطقه مدیترانه
  • انواع: فرابکر (Extra Virgin)، تصفیه ‌شده، سبک

روغن آووکادو (Avocado Oil)

روغن آووکادو از میوه آووکادو استخراج می‌شود و دارای خواص بسیاری برای سلامتی است. این روغن غنی از اسیدهای چرب اشباع‌ نشده و ویتامین E است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. روغن آووکادو به دلیل نقطه دود بالا، گزینه ‌ای عالی برای سرخ کردن و پخت ‌و پز است. همچنین، در مراقبت از پوست و مو بسیار محبوب است، زیرا به نرم شدن و تغذیه عمیق پوست کمک می‌کند. طعم ملایم و سبز رنگ آن، آن را در آشپزی و سالادها بسیار دلپذیر می‌کند.

  • دسته: روغن استخراجی از میوه
  • منشاء: گیاهی، آمریکای جنوبی
  • ویژگی: مقاومت حرارتی بالا، غنی از چربی‌های تک‌ زنجیره‌ ای

 روغن نارگیل (Coconut Oil)

روغن نارگیل از میوه نارگیل گرفته می‌شود و در آشپزی و مراقبت‌های زیبایی کاربرد زیادی دارد. این روغن دارای چربی‌های اشباع شده است که به سرعت انرژی بدن را تأمین می‌کند. روغن نارگیل به عنوان یک مرطوب ‌کننده طبیعی برای پوست و مو شناخته می‌شود و می‌تواند به بهبود سلامت موها و کاهش خشکی پوست کمک کند. همچنین، استفاده از روغن نارگیل در پخت ‌و پز، به غذا طعمی خوش و عطر ملایم می‌بخشد. در بعضی فرهنگ‌ها، این روغن به عنوان دارویی سنتی برای بهبود دستگاه گوارش نیز استفاده می‌شود.

  • دسته: روغن استخراجی از مغز میوه
  • منشاء: مناطق گرمسیری آسیا
  • شکل ظاهری: جامد در دمای اتاق

روغن کنجد (Sesame Oil)

روغن کنجد یکی از روغن‌های محبوب در آشپزی آسیا و خاورمیانه است که طعمی خاص و خوشایند دارد. این روغن سرشار از آنتی ‌اکسیدان‌ها، ویتامین E و چربی‌های سالم است که به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. روغن کنجد خواص ضد التهابی دارد و می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. همچنین، در مراقبت از پوست و مو کاربرد دارد و به نرم و لطیف شدن آنها کمک می‌کند. استفاده از روغن کنجد در سالادها و غذاهای گرم باعث افزایش طعم و عطر طبیعی غذا می‌شود.

  • دسته: روغن دانه‌ای
  • منشاء: آسیا، ایران، هند
  • طعم: معطر و قوی، کاربرد زیاد در آشپزی آسیایی

روغن آفتابگردان (Sunflower Oil)

روغن آفتابگردان یکی از رایج ‌ترین روغن‌های گیاهی است که از دانه‌های آفتابگردان استخراج می‌شود. این روغن حاوی مقدار زیادی ویتامین E و چربی‌های غیراشباع سالم است که به محافظت از سلول‌ها و بهبود سلامت پوست کمک می‌کند. روغن آفتابگردان به دلیل طعم ملایم و نقطه دود نسبتاً بالا، برای سرخ کردن و پخت‌ و پز مناسب است. همچنین، این روغن می‌تواند در سالادها و غذاهای سرد نیز استفاده شود و طعمی سبک و مطبوع به غذاها می‌بخشد. استفاده منظم از روغن آفتابگردان به حفظ سلامت قلب و کاهش التهاب‌های بدن کمک می‌کند.

  • دسته: روغن دانه ‌ای
  • منشاء: روسیه، اوکراین، آرژانتین
  • محبوب در پخت‌ و پز روزمره

 روغن کلزا (Canola Oil)

روغن کلزا از دانه‌های گیاه کلزا استخراج می‌شود و به دلیل داشتن چربی‌های غیر اشباع، به عنوان یکی از روغن‌های سالم در آشپزی شناخته می‌شود. این روغن دارای مقدار قابل توجهی امگا-۳ و امگا-۶ است که برای سلامت قلب و کاهش کلسترول مضر مفید است. روغن کلزا طعمی ملایم دارد و به راحتی با سایر مواد غذایی ترکیب می‌شود، بنابراین در پخت‌وپز روزمره بسیار کاربرد دارد. همچنین به دلیل نقطه دود بالایی که دارد، برای سرخ کردن مناسب است. استفاده از روغن کلزا می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و سیستم ایمنی بدن نیز کمک کند.

  • دسته: روغن دانه‌ ای اصلاح‌ شده
  • منشاء: کانادا، حاصل از اصلاح ژنتیکی دانه‌های کلزا
  • سبک، بدون بو و مزه غالب

اگر می‌خواهید راز خوش‌عطر شدن انواع برنج ایرانی را کشف کنید، همراه ما در این مقاله باشید.

خواص روغن گیاهی

موضوع

خواص روغن گیاهی

تاریخ انتشار

۲۰ مرداد ۱۴۰۴

تهیه کننده

تحقیق و ترجمه کامبیز

اینستاگرام

خواص روغن گیاهی برای سلامتی و تغذیه بهتر

روغن زیتون فرابکر: روغن زیتون فرابکر به‌خاطر داشتن خواص روغن گیاهی بی‌نظیری شناخته می‌شود. این روغن سرشار از پلی ‌فنول‌ها، ویتامین E و اسیدهای چرب تک‌زنجیره‌ای است که اثرات ضدالتهابی قوی دارد و می‌تواند کلسترول LDL یا همان کلسترول بد خون را کاهش دهد. به همین دلیل، برای بیماران قلبی بسیار مفید و توصیه‌شده است.

روغن آووکادو:

این روغن حاوی لوتئین (مفید برای چشم)، پتاسیم، و آنتی ‌اکسیدان‌های قوی می باشد و برای پوست و گوارش بسیار مفید است.

روغن نارگیل:

سرشار از اسید لوریک؛ خواص ضدباکتری، مناسب برای استفاده موضعی، اما مصرف زیاد آن در رژیم غذایی جای بحث دارد.

روغن کنجد:

روغن کنجد دارای ترکیبات ضد سرطان (سزامول)، منیزیم، کلسیم می باشد. این محصول در تقویت‌ سلامت استخوان ها نقش زیادی دارد.

روغن آفتابگردان:

این روغن منبع خوبی از ویتامین E است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و می‌تواند به محافظت از سلول‌ها کمک کند. با این حال، نسبت امگا-۶ به امگا-۳ در روغن آفتابگردان بالا است که مصرف زیاد آن ممکن است باعث افزایش التهاب در بدن شود، بنابراین باید در مصرف آن تعادل رعایت شود.

 روغن کلزا:

روغن کلزا به خاطر نسبت متعادل امگا-۳ و امگا-۶ یکی از بهترین گزینه‌ها در میان روغن‌های گیاهی به شمار می‌آید. این روغن کم‌چرب بوده و برای پخت‌وپز با حرارت متوسط بسیار مناسب است و از نظر خواص روغن گیاهی، گزینه‌ای سالم و مفید محسوب می‌شود.

به طور کلی، هر یک از این روغن‌ها با توجه به ترکیبات خاص خود، خواص روغن گیاهی متفاوتی دارند و انتخاب مناسب‌ترین آن‌ها بستگی به نیازهای فردی، شرایط سلامتی و نوع استفاده در آشپزی دارد.

استفاده هوشمندانه از روغن‌های گیاهی در آشپزی روزانه

  • روغن زیتون برای سالاد و پخت ملایم مناسب است.  در همین راستا ذکر این موضوع از این قاعده مستثنی نمی باشد که روغن زیتون فرابکر برای سرخ‌ کردن در دمای بالا توصیه نمی‌شود.
  • روغن آووکادو در برابر حرارت بسیار مقاوم است و برای سرخ‌ کردن، گریل و پخت غذاهای سنگین بسیار مناسب است.
  • روغن نارگیل بیشتر برای دسرهای شرقی و غذاهای آسیایی استفاده می شود، همچنین به عنوان جایگزین کره در پخت کیک هم می توان استفاده کرد.
  • روغن کنجد طعمی خاص دارد و برای غذاهای آسیای شرقی، سالاد و تفت دادن بسیار عالی ا‌ست.
  • روغن آفتابگردان و کلزا به ‌دلیل طعم خنثی و قیمت مناسب، برای استفاده ی روزمره در پخت‌ و پز و سرخ‌ کردنی کاربرد دارند.

روش‌های درست مصرف و نگهداری روغن‌های گیاهی

  • روغن‌ها باید در جای خنک، تاریک و در بطری تیره نگهداری شوند.
  • روغن زیتون و کنجد سریع‌ تر از دیگر روغن‌ها اکسید می ‌شوند از این رو باید زودتر مصرف شوند.
  • روغن نارگیل در دمای پایین جامد می‌شود و این امر کاملا طبیعی است و مشکلی ندارد.

جایگاه روغن‌های گیاهی در فرهنگ‌های مختلف جهان

 روغن گیاهی در فرهنگ‌های مختلف جهان، فراتر از یک ماده خوراکی ساده شناخته می‌شود و به نمادی از سلامت و تندرستی تبدیل شده است. به‌عنوان نمونه، روغن زیتون در فرهنگ‌های مدیترانه‌ای جایگاهی ویژه دارد و به عنوان نماد تغذیه سالم شناخته می‌شود؛ همچنین در طب سنتی ایران از این روغن برای بهبود یبوست و حفظ سلامت پوست استفاده فراوانی می‌شود. در همین راستا، روغن کنجد با خواص روغن گیاهی منحصر به فردش در آشپزی سنتی ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و در متون طب سنتی به نقش آن در تقویت حافظه تأکید شده است. علاوه بر این‌ها، روغن نارگیل در آیورودای هندی به‌عنوان درمانی طبیعی برای سلامت مو، شادابی پوست و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کاربرد دارد و از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته است.

چه زمانی روغن‌های گیاهی می‌توانند مضر باشند؟

  • مصرف بیش از حد روغن نارگیل می‌تواند باعث افزایش LDL (کلسترول بد) شود.
  • افراد دارای آلرژی به دانه‌ها باید در مصرف روغن کنجد احتیاط کنند.
  • روغن آووکادو و نارگیل ممکن است برای افرادی با مشکلات کلیوی (به ‌دلیل پتاسیم بالا) محدودیت داشته باشند.

درصورت درگیری با مشکلات مربوط به کبد،مقاله خواص کشک برای کبد را بخوانید و با رازهای تقویت و پاکسازی طبیعی کبد آشنا شوید.

سفری حسی به دنیای روغن‌های خالص

در دنیای روغن‌های طبیعی، هر کدام داستانی از رنگ، عطر و طعم خاص خود دارند که حواس ما را درگیر می‌کند. روغن زیتون فرابکر با رنگ سبز مایل به طلایی، بوی تلخ و فلفلی و طعمی ملایم و خاکی، یادآور باغ‌های مدیترانه‌ای است. روغن آووکادو سبز زیتونی‌رنگ با طعمی شبیه به کره و ته‌مزه‌ای آجیلی، حس گرمی و نرمی را به کام می‌آورد. روغن نارگیل با رنگ سفید، که در سرما به شکل جامد درمی‌آید، بویی شیرین و گرمسیری دارد که فضایی معطر و دلپذیر ایجاد می‌کند. در نهایت، روغن کنجد با رنگ طلایی و شفاف و بویی گرم و مغزدار، هنگام تفت دادن عطری مدهوش‌کننده در فضا می‌پراکند.

تازه‌ ترین تحقیقات علمی درباره خواص روغن گیاهی

روغن گیاهی در سال‌های اخیر به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و نقش مهمشان در رژیم‌های غذایی متنوع، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. به‌عنوان مثال، روغن آووکادو به خاطر مقاومت بالا در برابر حرارت، به گزینه‌ای محبوب در رژیم‌های فستینگ و کتو تبدیل شده است. از سوی دیگر، پژوهش‌های جدید بر خواص روغن گیاهی روغن زیتون فرابکر تأکید می‌کنند که این روغن می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر نقش مؤثری ایفا کند. همچنین در رژیم‌های وگان و پگن، ترکیب چند روغن مختلف مانند زیتون و کنجد برای دریافت متعادل و کامل‌تر اسیدهای چرب امگا به‌طور ویژه توصیه می‌شود.

فوت کوزه ‌گری جالب استفاده از روغن‌های گیاهی

اگر می‌خواهید یک سالاد سبز ساده را به یک شاهکار تبدیل کنید چند قطره روغن کنجد بوداده را به همراه آب‌ لیموی تازه و کمی عسل مخلوط کنید. مطمئن باشید طعمی ایجاد می شود که  به هیچ عنوان فراموش نمی‌کنید.

روغن‌های گیاهی، طلای مایع سلامت

دنیای روغن‌های گیاهی سرشار از تنوع، خواص و البته چالش‌های متعددی است. انتخاب «روغن مناسب» بستگی به نیاز بدن، سبک زندگی، رژیم غذایی و حتی بودجه‌ ی شما دارد. آنچه اهمیت دارد، آگاهانه مصرف کردن است. اگر بدانیم کدام روغن برای چه شرایطی مناسب ‌تر است، هم از لذت آشپزی بهره‌ مند می‌شویم و هم از مزایای سلامتی آن‌ها استفاده خواهیم کرد. این موضوع را همیشه به  یاد داشته باشید که کسب آگاهی لازم در مورد انواع روغن ها شما را به سلامت نزدیک‌تر خواهد کرد.

مقاله مزایا و معایب سیر را از دست ندهید و همه چیز را درباره این خوراکی شگفت‌انگیز، از فواید درمانی تا نکات احتیاطی، بدانید.

سوالات متداول در موردخواص روغن گیاهی

آیا مصرف روزانه روغن زیتون توصیه می‌شود؟

بله، تا ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون فرابکر در روز برای بیشتر بزرگسالان مفید است.

روغن آووکادو و کلزا به ‌دلیل نقطه دود بالا و پایداری حرارتی، گزینه‌های مناسبی برای سرخ ‌کردن هستند.

اگرچه روغن نارگیل خواص ضد باکتریایی دارد، اما دارای چربی اشباع بالایی هم می باشد و مصرف منظم آن باید به صورت کنترل ‌شده باشد.

روغن نارگیل یا آفتابگردان به‌ خاطر طعم خنثی و ساختار مناسب، انتخاب‌های خوب و مناسبی برا پخت کیک هستند.

بله، همه روغن‌ها در معرض اکسیداسیون هستند و باید در شرایط مناسب نگهداری شوند در غیر این صورت فاسد خواهند شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *